ویروسی‌شدن: درآمدی بر یک مسئلۀ اجتماعی جدید
کد مقاله : 1147-SSI-FULL
نویسندگان
محمد ملاعباسی *
دانشگاه علامه طباطبایی
چکیده مقاله
ویروسی‌شدن را به فرایند همه‌گیری و دست به دست شدن بسیار سریع یک محتوا، پیام، عکس یا فیلم در محیط آنلاین و مخصوصاً در بستر شبکه‌های اجتماعی تعریف می‌کنند. ویروسی‌شدن را یکی از پیامدها یا خصوصیات «عصر شبکه‌ها» یا «عصر ارتباطات» دانسته‌اند. ویژگی‌ای که بر پایۀ امکان سرایت اخبار و اطلاعات با سرعتی بی‌سابقه تقریباً به همه‌جای جهان است. اگرچه ویروسی‌شدن در حوزه‌های تحقیقاتی‌ای مانند اقتصاد، بازاریابی، ارتباطات و روزنامه‌نگاری مورد مطالعات گوناگون قرار گرفته است، اما کمتر به این موضوع به‌مثابۀ یکی از تغییرات مهم در ساختار شکل‌گیری آگاهی جمعی و جنبش‌ها و تحرکات اجتماعی نگریسته شده است. با نگاه به تحولات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی چندسال اخیر در کشور و در نظر گرفتن وضعیت اجتماعی امروز ایران، به روشنی می‌‌توان تأثیر محتواهای ویروسی‌شده و اهمیت آن‌ها در تصمیم‌گیری‌ها و کنش و واکنش‌های مردمی و حاکمیتی را مشاهده کرد. طوری که شاید بتوان ادعا کرد یکی از معضلات جدی رویاروی حاکمیت در حال حاضر، نحوۀ مواجه و تصمیم‌گیری دربارۀ موضوعات ویروسی‌شده‌ای است که دم به دم فرا می‌رسند و خشم و هیاهوی بسیاری در میان تعداد زیادی از مردم برمی‌انگیزند. با افزایش اهمیت شبکه‌های اجتماعی و چندگانگی و تغییر ماهیت منابع خبررسانی، مهم است که ماهیت سازوکار ویروسی‌شدن، به‌مثابۀ رانه‌ای قدرتمند در تصمیم‌گیری‌های سیاسی و اجتماعی امروز، مورد مطالعه دقیق‌‌تر قرار بگیرد. هدف این نوشته تلاش برای ارائۀ یک صورت‌بندی اولیه دربارۀ ماهیت امرِ ویروسی‌شده و اقتضائات رویارویی با آن به مثابۀ مسئله‌ای اجتماعی است.
کلیدواژه ها
ویروسی‌شدن، شبکه‌های اجتماعی، جنبش‌های اجتماعی، محتوا
وضعیت: پذیرفته شده
login