مدل سنجش سرمایه اجتماعی نظام‌های سیاسی با استفاده از علوم اجتماعی محاسباتی

کد مقاله : 1020-SSI-FULL

نویسندگان

علیرضا حدادی *، رسول محسن زاده دانشگاه تهران

چکیده مقاله

سرمایه اجتماعی از مفاهیم بنیادی علوم اجتماعی است، که سنجش آن می‌تواند وضعیت جوامع در طول زمان را تعیین کند. مقاله حاضر با بهره‌گیری از فراتحلیل پیمایش‌های سرمایه اجتماعی به‌لحاظ مفهومی و روش‌شناختی و فراتحلیل ادبیات نظری و تحلیل خبرگانی، مدلی برای سنجش سرمایه اجتماعی حاوی 3 شاخص، 8 ‌نماگر و 40 مؤلفه ارائه می‌دهد. همچنین منطق ریاضیاتی رسیدن به مفهوم سرمایه اجتماعی از بین مؤلفه‌های متکثر که مبتنی‌بر روش استقرایی است، توضیح داده می‌شود. این مقاله با بهره‌گیری از دیدگاه متفکران و صاحبنظران این عرصه، به جای مدل مرسوم سه سطحی خرد، میانه و کلان، به سنجش سرمایه اجتماعی حاکمیت متمرکز شده و سه مؤلفه «اعتماد اجتماعی»، «نکویی رابطه دولت‌ملت» و «مشارکت اجتماعی» را به‌عنوان مهم‌ترین عناصر سنجش آن معرفی کرده است. این شاخص‌ها در ارتباط دولت و ملت بازتعریف شده و برای حاکمیت نظام‌های سیاسی اختصاصی‌سازی شده است. با توجه به حضور بی‌واسطه مردم در فضای مجازی می‌توان این الگو را غیرمستقیم و از طریق ردپای شبکه‌ای افراد پایش کرد. لذا هریک از شاخص‌ها با وزن‌دهی نظری (با استفاده از روش دلفی و مراجعه به خبرگان) و زمینه‌ای (با مراجعه به بسترهای تحلیل فضای مجازی) در محاسبه میزان سرمایه اجتماعی نهایی اثرگذار می‌شود. می‌توان پس از نهایی‌شدن شاخص‌ها، هرکدام از آنها از خلال نماگرها و مؤلفه‌ها، به سنجش پنداشت‌ها و تحلیل احساسات کاربران در بسترهای فضای مجازی (پست ‌توئیتر، پست اینستاگرام، کامنت اینستاگرام، پست تلگرام و کامنت تلگرام) پرداخت.

کلیدواژه ها

سرمایه اجتماعی، علوم اجتماعی محاسباتی، فضای مجازی، مدل سنجش

وضعیت: پذیرفته شده