الگوها و تعیین کننده های مهاجرت داخلی در ایران |
کد مقاله : 1005-SSI-FULL |
نویسندگان |
رسول صادقی * دانشیار و عضو هیات علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران |
چکیده مقاله |
امروزه به خاطر ثبات نسبی باروری و مرگومیر، سهم مهاجرت در تغییرات منطقهای جمعیت محسوس و برجسته تر شده است. مهاجرت، فرایندی پویا و برخاسته از شرایط در حال تغییر اجتماعی است که میتواند نه تنها مهاجران، بلکه مناطق مبدأ و مقصد را نیز تحت تأثیر قرار دهد. افزایش مهاجرت ها و جابجایی های جمعیتی، به ویژه، از مناطق مرزی کشور به سمت مرکز و سکونت آن ها در پیرامون شهرهای بزرگ، به ویژه پایتخت، یکی از مسائل و چالش های اجتماعی و جمعیتی کشور است. در این راستا، این مقاله با استفاده از تحلیل ثانویه داده های سطوح خرد و انبوه سرشماری های 1390 و 1395 به بررسی الگوها و تعیین کننده های مهاجرت داخلی در کشور می پردازد. نتایج نشان داد با افزایش میزان شهرنشینی، گذارِ خالصِ جمعیت از مناطق روستایی به شهرها کاهش یافته و در مقابل، مهاجرت های بین شهری افزایش یافته است. تهران و استان های اطراف، با افزایش(سود) خالص جمعیت ناشی از مهاجرت روبرو هستند، در حالی که استان های غربی و جنوبِ شرقی، با سطح پایین توسعه، زیانِ خالص(کاهش) جمعیت ناشی از مهاجرت را تجربه می کنند. با توجه به نابرابری های منطقه ای، ساختار سنی جوان و میانسال، افزایش سطح تحصیلات، بیکاری بالای جوانان، و کمبود فرصت های شغلی در بیشتر استان ها و شهرستان های کشور، انتظار می رود روند مهاجرت های داخلی، به ویژه مهاجرت های بین استانی، در سالهای آینده افزایش یابد. |
کلیدواژه ها |
مهاجرت داخلی، مهاجرت های اقلیمی، مهاجرت های بین شهری، نابرابری های منطقه ای. |
وضعیت: پذیرفته شده |